Aplikacje ratujące żywność [artykuł]

Obecnie zarówno w Polsce, jak i w różnych krajach świata, istnieje wiele inicjatyw ratujących produkty żywnościowe lub gotowe posiłki przed wyrzuceniem gdyż z powodu niestandardowego kształtu, rozmiaru lub wady w opakowaniu, bądź też zbliżania się terminu przydatności do spożycia, straciły swoją wartość handlową. W ciągu zaledwie kilku lat ich popularność bardzo wzrosła, w tym w szczególności prostych aplikacji internetowych, gdyż w większości oferują one pomimo drobnych uchybień wartościowe produkty bądź posiłki po znacznie niższej cenie, przyczyniając się tym samym do zmniejszenia skali marnowania żywności.

W Polsce

Najbardziej znana aplikacja „Too good to go” powstała w Danii w 2016 roku, a obecnie funkcjonuje w kilkunastu krajach (w tym i w Polsce). Idea jest taka, by przy pomocy aplikacji restauracje, kawiarnie, piekarnie czy sklepy mogły oferować posiłki lub produkty, które straciły swoją pierwotną wartość handlową po znacznie niższych cenach. Zyskują tym samym nowych klientów, którzy chętnie kupują oferowane dania lub żywność, gdyż kosztują one nawet o 50-70% mniej, a jedynie muszą sami je odebrać z restauracji czy piekarni. Do „Too good to go” w Polsce przyłączyły się już m.in. Costa Coffee, Green Caffe Nero, Pizza Hut, Grycan oraz Carrefour. Koncepcja nie ma słabych stron poza tym, że liczba firm, które z niej korzystają, jest nadal nieduża. Dotychczas aplikację pobrało ponad milion użytkowników. W Polsce „Too good to go” działa już nie tylko w Warszawie, Łodzi i w Krakowie, ale także w Białymstoku, Lublinie i w Radomiu.

„Foodsi” to polska aplikacja, która umożliwia kupowanie produktów żywnościowych zagrożonych wyrzuceniem po znacznie niższych cenach. Obecnie strat-up współpracuje z ponad tysiącem kawiarni, restauracji, piekarni i różnej wielkości sklepów w Warszawie, Trójmieście czy we Wrocławiu. Wśród nich są Cafe Vincent, Przystanek Piekarnia i supermarkety Stokrotka. Aplikacja działa w ten sposób, że kawiarnie czy sklepy, zamieszczają informacje o niesprzedanych posiłkach lub produktach i są gotowe je zaoferować po dużo niższej cenie, o ile osoby zainteresowane ich kupnem je samodzielnie odbiorą. W ten sposób zdobywają nowych klientów i zmniejszają ilość marnowanej żywności. „Foodsi” działa od 2019 roku i ma obecnie około 300 tysięcy użytkowników, z czego znaczna większość dołączyła w ciągu ostatniego roku.  

Ciekawi jesteśmy, kiedy do powyższych aplikacji dołączą także sklepy, restauracje z mniejszych miejscowości.

Na świecie

Najwięcej aplikacji ratujących żywność funkcjonuje w dużych miastach w krajach Ameryki Północnej i Europy Zachodniej. „Food for All” to aplikacja działająca w Stanach Zjednoczonych na terenie Bostonu i Nowego Jorku. Niedługo przed godziną zamknięcia restauracje działające w tych miastach wystawiają posiłki tańsze o ok. 80%, które można kupić dzięki aplikacji. Jej użytkownicy mogą również oferować tę żywność najuboższym. „Imperfect Food” to aplikacja działająca w kilkudziesięciu stanach Stanów Zjednoczonych, m.in. zachodniego wybrzeża oraz północno-wschodniej części kraju. Idea polega na sprzedaży dobrej jakości lecz niedoskonałych produktów żywnościowych ze względu na ich rozmiar, kształt lub kolor. Wśród oferowanych produktów są owoce, warzywa, nabiał, ryby czy mięso. „No Food Wasted” to aplikacja funkcjonująca w Holandii. Jej twórcy stawiają sobie za cel zmniejszenie o połowę skali marnotrawienia żywności w ciągu najbliższych pięciu lat. Jej założeniem jest zwiększanie popytu na produkty przecenione z powodu zbliżającego się upływu daty ważności do spożycia. Klienci sklepów otrzymują poprzez aplikację informacje o obowiązujących ofertach.

Warto tym samym zaznaczyć, że aplikacje służące zmniejszeniu skali marnowania żywności pojawiają się także w krajach tzw. Globalnego Południa (innymi słowy w krajach rozwijających się), a także że obejmują swym zasięgiem nieduże miejscowości, a nie tylko miasta.

W stolicy Indii, New Delhi oraz w okręgu administracyjnym otaczającym miasto, działa aplikacja „No Food Waste”. Użytkownicy aplikacji mogą oddać nadwyżkę jedzenia lub wskazać „miejsce głodu”. Do tej pory użytkownicy aplikacji zidentyfikowali około 80 lokalizacji, do których dowożona jest żywność uratowana przed zmarnowaniem. W przypadku, gdy w danym miejscu jest ponad 50 osób, żywność jest im dowożona przez wolontariuszy, natomiast gdy w danej lokalizacji tych osób jest mniej to jest zostawiana w miejscach, z których można ją odebrać.

„Olio” to aplikacja o zasięgu lokalnym, która działa w Wielkiej Brytanii i łączy ludzi mieszkających w pobliżu z lokalnymi piekarniami czy sklepami. Użytkownicy, czyli zarówno konsumenci, jak i przedstawiciele punktów handlowych, mogą odsprzedawać lub odstępować pieczywo, owoce i warzywa lub inną żywność po bardzo okazyjnej cenie.

Kampanie edukacyjne o niemarnowaniu

Większość firm funkcjonujących w oparciu o powyżej wymienione aplikacje, inicjuje i angażuje się w kampanie podnoszące świadomość konsumencką. „Często dobre dłużej – sprawdź zanim wyrzucisz” to inicjatywa „Too good to go”, która ma na celu zmniejszenie ilości wyrzucanego jedzenia z powodu niezrozumienia oznaczeń na etykietach. Partnerami akcji były m.in. Banki Żywności. Zazwyczaj są dwa rodzaje oznaczeń umieszczanych na opakowaniach. „Należy spożyć przed” oznacza, że produkt nie straci swoich właściwości odżywczych i smakowych do określonej daty. Z kolei „należy spożyć do”, wskazuje na termin przydatności do spożycia, po upływie którego żywność może być szkodliwa dla zdrowia. Twórcy kampanii zachęcają do niewyrzucania produktów oznaczonych „najlepiej spożyć przed”, mimo że wskazany termin już upłynął, tylko wykorzystać swoje zmysły do sprawdzenia, czy nadaje się on jeszcze do konsumpcji.

Autorka: Aleksandra Gutowska, Federacja Polskich Banków Żywności

Źródła:

Too Good to Go – https://toogoodtogo.pl/

Foodsi – https://www.foodsi.pl/

Food for All – https://apps.apple.com/us/app/food-for-all/id1214730896

Imperfect Food – https://www.imperfectfoods.com/

No Food Wasted – http://www.nofoodwasted.com/

No Food Waste – https://nofoodwaste.org/

Olio – https://olioex.com/about/

„16 apps helping companies and consumers prevent food waste”, z: https://www.greenbiz.com/article/16-apps-helping-companies-and-consumers-prevent-food-waste (dostęp: 29.09.2021);

„Kupujesz jedzenie za pół ceny i walczysz z marnowaniem żywności. To zasługa tych aplikacji”, z: https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/boom-na-aplikacje-walczace-z-marnowaniem-jedzenia/0xw18gs (dostęp: 29.09.2021);