Jak przełamywać niechęć potrzebujących do nietypowej żywności  [artykuł]

Pomoc osobom potrzebującym wiąże się z niemałymi wyzwaniami. Odbiorcy pomocy to osoby w różnym wieku, kobiety i mężczyźni, z dużych miast i małych wsi, dlatego ich potrzeby są zróżnicowane. Nie każda osoba będzie w stanie wykorzystać każdy rodzaj przekazywanej żywności. 

Podczas prowadzenia warsztatów kulinarnych często się dowiaduję, co utrudnia właściwe wykorzystanie żywności. Dlatego w tym artykule przedstawię kilka zaobserwowanych problemów i zaproponuję rozwiązania, które mogą wdrożyć organizacje przekazujące żywność osobom w trudnej sytuacji życiowej. 

Niedostatek umiejętności kulinarnych  

Często odbiorcy żywności nie potrafią gotować, ponieważ nigdy wcześniej tego robili. Oprócz tego nie zawsze wiedzą, jak właściwie obchodzić się z danym produktem. Czasem z góry dyskwalifikują produkt jako nielubiany. Innym razem po jednej nieudanej próbie skazują go na straty.  

Tak się działo na przykład z ryżem i kaszą stanowiącymi część paczki. Były to produkty sypkie, a nie pakowane w woreczki, do których przyzwyczaiło się wiele osób. Pokutowała opinia, że sypkich produktów nie da się dobrze ugotować i że powstaje z nich papka. Krótka instrukcja przekazana podczas warsztatu pozwoliła uczestnikom dobrze gotować produkty bez woreczków.  

Należy pamiętać, że czasem to, co dla jednych jest proste, dla innych jest wyzwaniem. Każdy ma mocne i słabe strony – nie każdemu gotowanie przychodzi z łatwością.  

Efekty przynosi dodanie do paczki z takim produktem prostej instrukcji przygotowania. Powinna zostać napisana prostym językiem i estetycznie, czytelnie wydrukowana. Na przykład:   

1. Odmierz pół szklanki kaszy, wypłucz ją i zalej niepełną szklanką wrzącej wody. Posól do smaku.  

2. Gotuj pod przykryciem na bardzo małym ogniu przez 10–12 minut, nie mieszaj.  

3. Zdejmij garnek z palnika. Pozostaw kaszę pod przykryciem, aż wchłonie wodę.  

Brak pomysłu na wykorzystanie produktu 

Można powiedzieć, że istnieją produkty o złej sławie. Należy do nich kasza gryczana. Nie cieszy się ona popularnością zapewne z powodu dość wyrazistego smaku.  

Poza tym niektórym kojarzy się z „biednym jedzeniem”. A przecież jest niezwykle zdrowa, zawiera mnóstwo składników odżywczych oraz błonnik. Jednym słowem – warto się do niej przekonać. Jednak, kiedy proponowałam uczestnikom warsztatów kulinarnych potrawy z tą kaszą, często słyszałam: „Jak z gryczaną, to ja nie zjem, bo nie lubię”.  

W szukaniu inspiracji pomocne okazały się przepisy z tych regionów, w których kaszy używa się często. Choćby Roztocze, wschodni region Polski. I rzeczywiście – kasza gryczana w pirogu biłgorajskim najczęściej zyskiwała pochwały. Świetnym pomysłem okazało się również pikantne nadzienie do naleśników z kaszy gryczanej, sera białego i cebuli.  

A ryż nielubiany za „mdły smak”? Pozytywnie zaskoczył wiele osób użyty do przyrządzenia kotletów z żółtym serem.  

Dlatego właśnie sądzę, że warsztaty kulinarne są dobrą okazją do pokazania produktu z atrakcyjnej strony, oswojenia go na nowo. Nie wszędzie jednak istnieje możliwość organizowania warsztatów, poza tym liczba miejsc na warsztacie jest ograniczona. Tutaj z pomocą może przyjść książeczka kulinarna. Najlepiej ze zdjęciami, które zachęcą do spróbowania potrawy i podsuną pomysł na jej podanie.  

Nie dość ładne, by je zjeść  

Kolejną dobrą praktyką jest rozmowa o wykorzystaniu warzyw i owoców – powiedzmy: drugiego gatunku – lub rozdawanie ulotek na ten temat. Te, które mają pomarszczoną skórkę lub są bardzo miękkie, zwykle się marnują. Nawet jeśli w sklepie je przeceniono, nikt ich nie chce. Tymczasem taka przecena to świetna okazja, by kupić taniej zdrowe produkty. Jedynie pojawienie się pleśni całkowicie dyskwalifikuje warzywo i owoc – należy je wyrzucić.  

Z lekko zwiędłej papryki powstanie doskonałe leczo, można ją też nadziać i upiec albo ugotować z niej zupę krem z dodatkiem pomidorów i grzanek.  

Obite lub nadgniłe owoce, po usunięciu zepsutych części, nadają się do zmiksowania na koktajl lub do krótkiego przesmażenia na sos do owsianki lub racuszków. Miękki banan z poczerniałą skórką wygląda mało apetycznie, ale zastąpi jajko w cieście na słodkie placuszki. Nadaje się również na chlebek bananowy i babeczki czekoladowe.  

Zdobycie takiej wiedzy umożliwia także robienie tańszych zakupów w sklepie i na targu. Kupione produkty połączone z tymi otrzymanymi w paczce staną się składnikami smacznych, zdrowych i niedrogich dań.  A odbiorcy pomocy nabędą ważną umiejętność, co da im dużą satysfakcję i poczucie sprawczości. 

I jeszcze jedno. Uważa się Internet za świetne źródło inspiracji, także kulinarnych. Słusznie, ale pamiętajmy, że jest tam mnóstwo propozycji, co dezorientuje i zniechęca mniej wprawne osoby. Oprócz tego nie wszystkie przepisy są sprawdzone, a w wielu wykorzystuje się składniki drogie albo trudno dostępne. Dlatego pożyteczniejszych jest kilka prostych przepisów, które zawsze można mieć pod ręką.   

Anna Patrzałek, edukator żywieniowy 

Wizyta studyjna w Banku Żywności w Ciechanowie [relacja]

Jak budować sieć organizacji partnerskich omawialiśmy podczas wizyty studyjnej w Ciechanowie w dniach 3-4 kwietnia 2023 r.

Do Ciechanowie przyjechali pracownicy Banków Żywności z: Olsztyna, Szczecina, Chojnic oraz Piły.

Przez te dwa dni w warsztatowy sposób podjęliśmy się zdiagnozowania problemu oraz znalezienia rozwiązań na budowanie i utrzymywanie sieci organizacji partnerskich w dobrej kondycji.

Nie mogliśmy będąc w Banku Żywności pominąć możliwości zobaczenia i porozmawiania o magazynie, który w Ciechanowie jest pomieszczeniem niedawno wybudowanym.

Wizyta odbywa się dzięki dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.

To czwarta wizyta studyjna w ramach projektu Pola Aktywności – wsparcie organizacji pomocowych ratujących żywność”

Wizyta studyjna w Banku Żywności w Krakowie [relacja]

Wraz z organizacjami partnerskimi z Olsztyna, Chojnic, Opola, Kielc i Szczecina w dniach 15-16 lutego gościliśmy w siedzibie Banku Żywności w Krakowie. Spotkanie odbyło się w ramach wizyty studyjne, podczas, której uczyliśmy się jak w procesie pomagania żywnością przestrzegać zasad bezpieczeństwa żywności oraz jak zachęcić odbiorców żywności do nieznanych dla nich produktów.

Poznaliśmy również zasady funkcjonowania sklepu społecznego #dobrysklep.

Zwiedziliśmy nowy magazyn Banku żywności oraz wymienialiśmy poglądy i doświadczenia w ramach panelu dyskusyjnego. Jego tematem było włączenie społeczne wokół żywności.

Wizyta odbywa się dzięki dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.

To trzecia wizyta studyjna w ramach projektu Pola Aktywności – wsparcie organizacji pomocowych ratujących żywność”

Wizyta studyjna w Wielkopolskim Banku Żywności [relacja]

W dniach od 16 do 17 listopada 2022 roku odbyła się wizyta studyjna w Wielkopolskim Banku Żywności. Jej głównym tematem była kwestia zbiórek żywności, w tym nadchodzącej Świątecznej Zbiórki Żywności 2022.

Pierwszego dnia wizyty studyjnej uczestnicy zaprezentowali specyfikę działania swoich organizacji. Poddano pod dyskusję obecny kształt zbiórek żywności teraz oraz to, jak były organizowane w przeszłości, kiedy poszczególne organizacje nie zmagały się jeszcze z sytuacjami kryzysowymi.  

Wyszczególniono elementy charakterystyczne dla tegorocznej Świątecznej Zbiórki Żywności:

  • zmęczenie społeczeństwa permanentnymi zbiórkami na różne cele,
  • ubożenie
  • strach o własne bezpieczeństwo

Określono potrzebę silnego wsparcia w komunikacji zbiórki, aby skuteczniej zachęcić do czynnego udziału. Sformułowano także obawy o to, że włożone wysiłki w organizację zbiórki będą niewspółmierne do jej efektów. Głównie postulaty to: 

  • Gotowa informacja prasowa przekazana do organizacji w celu przekazania jej do lokalnych mediów o zbiórce, ale również po jej zakończeniu 
  • Patronaty 
  • Gotowe posty na media społecznościowe ze spójnymi grafikami 
  • Spowodowanie szumu informacyjnego w mediach ogólnopolskich takich jak: telewizja śniadaniowa, radia  
  • Zaproszenie do zrobienia transmisji live wśród influencerów i organizacji współpracujących 

Drugiego dnia tematem przewodnim były zagadnienia dotyczące organizacji wolontariatu podczas zbiórki. Uczestnicy stwierdzili, że pozyskanie wolontariuszy do zbiórki nie stanowi problemu. Zidentyfikowana została natomiast potrzeba dostarczenia narzędzi dla wolontariuszy, aby ich praca była skuteczniejsza, np.: ulotki, naklejki. Uczestnicy przedstawili również korzyści płynące z przygotowania platformy do wymiany doświadczeń: forum lub grupy dyskusyjnej.  

Przedstawiciele organizacji podkreślili, że mają trudność w przekazywaniu prostej informacji o działalności Banków Żywności. Zaproponowano stworzenie filmu o wspólnej działalności, pokazującego specyfikę i skalę przekazywanej pomocy.  

Aplikacja pomoże w świadomych wyborach konsumenckich [artykuł]

Coraz częściej robiąc codzienne zakupy zwracamy uwagę na skład produktu, aby był jak najbardziej prosty. Zawierał tylko takie składniki, które są zdrowe, bez zbędnych barwników czy polepszaczy smaku. Szukamy również informacji na opakowaniu czy składniki są z ekologicznych upraw. Motywuje nas chęć dbania zarówno o swoje zdrowie, dostarczając do organizmu zdrowe produkty, jak i o środowisko.   

Ale co zrobić, gdy chcemy pójść o krok dalej i kupować produkty tylko od tych producentów, którzy dbają również o to, aby cały proces produkcji odbywał się z poszanowaniem środowiska i pracowników? Tych informacji próżno szukać na opakowaniach. A jak już się pojawiają to trudno odróżnić chwyty marketingowe (zwane greenwashingiem), stosowane w celu napędzenia sprzedaży, od prawdziwych informacji.  

Wiedząc, że w sklepach stoimy przed takimi dylematami Fundacja Kupuj Odpowiedzialnie przyszła konsumentom z pomocą i stworzyła aplikację – Dobre Zakupy. Zostały w niej zebrane informacje o markach aż z ośmiu branż: żywność, zabawki, odzież, kosmetyki, artykuły higieniczne, środki czystości, meble oraz artykuły biurowe, które dbają o środowisko, pracowników oraz nas wszystkich. Dzięki weryfikacji każdej z firm poprzez niezależnych pracowników fundacji możemy być pewni, że dana marka wytwarza swoje produkty w sposób przyjazny środowisku oraz w oparciu o zasady odpowiedzialności społecznej, a nie jedynie stosuje strategię greenwashingu w celu zdobycia klientów, którym zależy na postawach ekologicznych. Aplikacja jest bezpłatna i możemy ją pobrać ze https://dobrezakupy.ekonsument.pl/.

Każda marka, która chce znaleźć się w aplikacji może zgłosić się sama za pomocą formularza Dobre Zakupy – Kupuj Odpowiedzialnie (ekonsument.pl). Oczywiście wszelkie podane informacje zostaną zweryfikowane przez Fundację Kupuj Odpowiedzialnie.   

Fundacja Marita (Oslo, Norwegia) [artykuł]

Fundacja Marita jest organizacja kościelną z siedzibą w Oslo, w Norwegii (strona internetowa: https://marita.no/contact/). Celem jej działania jest resocjalizacja społeczna osób młodych z doświadczeniem narkomanii, prostytucji i popełniających przestępstwa. Fundacja szczególną opieką otacza kobiety i osoby transpłciowe. Organizacja prowadzi zajęcia terapeutyczne, organizuje prace społeczne, a także warsztaty i wykłady. Przy fundacji działa także schronisko i jadłodajnia dla osób potrzebujących oraz sklep z używanymi ubraniami.

Fundacja raz w tygodniu odbiera żywność z Banku Żywności. Pozyskuje jedzenie także z lokalnych piekarni i supermarketów. Żywność jest głównie wykorzystywana do przygotowywania posiłków w schronisku i jadłodajni dla osób potrzebujących. Pozostałe jedzenie jest pakowane i dostarczane do domów osób najbiedniejszych.

Informacje i zdjęcia pochodzą od Banku Żywności w Norwegii.

Kawiarnia z zasobami w Nesodden [artykuł]

Kawiarnia z zasobami na wyspie Nesodden w Norwegii to miejsce, w którym każdy może otrzymać darmowe jedzenie, ubrania bądź artykuły gospodarstwa domowego, a także wziąć udział w różnych aktywnościach wraz z osobami w każdym wieku. Kawiarnia jest prowadzona przez wolontariuszy dzięki funduszom i darowiznom pochodzącym od lokalnych sklepów i restauracji, jak i osób indywidualnych. Celem funkcjonowania kawiarni jest sprzyjanie integracji poprzez różnorodność i redukcja ubóstwa wśród mieszkańców wyspy. Kawiarnia jest otwarta dwa dni w tygodniu i przykłada dużą wagę do idei niemarnowania i dzielenia się, poprzez zachęcanie do przekazywania nieużywanych już rzeczy i nadawanie im „drugiego życia”. Przy kawiarni funkcjonuje ogród i szklarnia.

Wolontariusze kawiarni raz w tygodniu odbierają żywność od Banku Żywności, pozyskują ją także z lokalnych supermarketów. Osoby potrzebujące mogą się zarejestrować do odbioru paczek żywnościowych poprzez system smsowy, a następnie je odebrać w dni w które kawiarnia działa.

Informacje i zdjęcia pochodzą od Banku Żywności w Norwegii.

Projekt „Pola Aktywności – wsparcie organizacji pomocowych ratujących żywność” realizowany jest z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.

 

PATRONAT MEDIALNY

Zadaj pytanie

Cześć, w czym możemy Ci pomóc?

Super! Ratowanie żywności to niezwykle ważne zadanie, dzięki któremu możemy wpłynąć na ograniczenie skali marnowania w Polsce (aż 4,8 mln ton! 😱), a także przeznaczyć ją na cele społeczne. Co dokładnie Cię interesuje?

Jasne! O kwestiach prawnych poczytasz tutaj: https://ratujemyzywnosc.pl/baza-wiedzy/aspekty-formalne/ Miłej lektury! 

Oczywiście! Inspirujące przykłady działalności innych organizacji znajdziesz tutaj: https://ratujemyzywnosc.pl/inspiracje/ Korzystaj z doświadczeń innych! 

Bardzo dobrze! Ratowanie żywności to pierwszy krok, ale trzeba jeszcze wiedzieć jak zapewnić jej bezpieczeństwo. To świetnie, że o tym myślisz! Tutaj obejrzysz film na ten temat: https://ratujemyzywnosc.pl/film-o-bezpieczenstwie-zywnosci/, a tutaj mam dla Ciebie całe webinarium: https://ratujemyzywnosc.pl/webinarium-nt-bezpieczenstwa-zywnosci-video/ Podgrzewaj popcorn, usiądź wygodnie i miłego oglądania! 

Przepraszam, ale wygląda na to, że nie mogę Ci pomóc – moje cyfrowe możliwości są ograniczone 😔. Na szczęście w Bankach Żywności są ludzie o napędzie białkowym, którzy odpowiedzą na Twoje pytania! Napisz do nich: federacja@bankizywnosci.pl

Pewnie! Porządek w papierach musi być 📑! Bez względu na organizację! Co dokładnie Cię interesuje?

Super! Czy nam się to podoba czy nie do udzielania pomocy nie wystarczy tylko zaangażowanie i wolontariat. Tutaj znajdziesz przewodnik po konkursach na dofinansowanie: https://ratujemyzywnosc.pl/przewodnik-po-konkursach-na-dofinansowanie/ Koniecznie się z nim zapoznaj! 

Ekstra! To bardzo ważny temat o którym możesz obejrzeć ten film: https://ratujemyzywnosc.pl/sprawozdanie-finansowe-w-organizacji-video/ Powodzenia w sprawozdaniach! 

Jasna sprawa! Otrzymanie darowizny żywnościowej to wspaniałe wydarzenie, które należy odpowiednio udokumentować! Poczytasz o tym tutaj: https://ratujemyzywnosc.pl/darowizny-zywnosciowe-jak-je-udokumentowac-i-dlaczego-to-wazne/

Przepraszam, ale wygląda na to, że nie mogę Ci pomóc – moje cyfrowe możliwości są ograniczone 😔. Na szczęście w Bankach Żywności są ludzie, którzy odpowiedzą na Twoje pytania! Napisz do nich: federacja@bankizywnosci.pl

Słusznie! Wolontariusze, ludzie z energią i pomysłami stanowią napęd każdej organizacji pozarządowej. Czy wiesz, że Międzynarodowy Dzień Wolontariusza przypada 5 grudnia 🎉? Na temat wolontariatu przeprowadziliśmy cały webinar, do obejrzenia tutaj: https://ratujemyzywnosc.pl/e-wolontariat-webinarium/ 

Przepraszam, ale wygląda na to, że nie mogę Ci pomóc – moje cyfrowe możliwości są ograniczone 😔. Na szczęście w Bankach Żywności są ludzie, którzy odpowiedzą na Twoje pytania! Napisz do nich: federacja@bankizywnosci.pl

Przepraszam, ale wygląda na to, że nie mogę Ci pomóc – moje cyfrowe możliwości są ograniczone 😔. Na szczęście w Bankach Żywności są ludzie, którzy odpowiedzą na Twoje pytania! Napisz do nich: federacja@bankizywnosci.pl